Төтенше жағдай кезеңінде Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмасы бойынша Агенттік қаржылық қиындықтарға тап болған халық пен бизнеске қолдау көрсету үшін бірқатар шараларды қабылдады. Бұл туралы бүгін Агенттік Төрағасы Мәдина Әбілқасымова ҚР Үкіметінің отырысында сөз сөйлеген кезде хабарлады.

16 наурыз – 15 маусым аралығындағы кезеңде жеке тұлғалар және ШОБ субъектілері үшін кредиттер бойынша төлемдерін кейінге қалдыру берілді. Бұл кезеңде 1 890 443 адамның немесе барлық жеке тұлға қарыз алушының 34%-ының төлемдері кейінге қалдырылды. Аталған төлемдер сомасы 268 млрд теңгені құрады.

Қаржы реттеушісінің статистикасына сәйкес, кредиттерді қайта құрылымдауға 12 455 ШОБ субъектісі өтініш жасады. Бұл ШОБ кредит алушыларының 41,5%-ын құрайды. Қайта құрылымдалған төлемдердің жалпы сомасы 165 млрд теңге болды.

Төтенше жағдайды енгізу нәтижесінде барынша зардап шеккен 12 сала және 346 экономикалық қызмет түрі қамтылды.

Агенттік Төрағасы Мәдина Әбілқасымованың айтуынша, ШОБ субъектілерінің кредиті қайта құрылымдалған жалпы санынан 34%-ы саудаға, 11%-ы сұлулық салондары, химиялық тазалауға, шаштараз қызметтеріне, 5%-ы көлік пен қоймаға жинауға, 4%-ы қоғамдық тамақтануға, 3%-ы туризмге, 1%-ы қонақ үй саласына жатады.

«Төтенше жағдай кезеңінің аяқталуына қарамастан, шағын және орта бизнес кәсіпорындарының қызметін қайта құру бір қалыпты және толық емес. Тауарлар мен қызметтерге сұраныс көлемі қысқарып, айналым мен түсім азайды және нәтижесінде алынған кредиттер бойынша міндеттемелерді орындау мүмкіндігі төмендеді. Осыған орай, Агенттік екінші деңгейдегі банктермен және Қазақстан қаржыгерлерінің қауымдастығымен бірлесіп ШОБ субъектілеріне қолдау көрсетудің қосымша шараларын іске асыруда. Ол үшін 2020 жылғы 15 маусымда Шағын және орта бизнес субъектілеріне қосымша қолдау шараларын көрсетудің жаңа тәртібі бекітілді», - деді қаржы реттеушісінің басшысы.

Қосымша шараларға сәйкес, 2020 жылғы 16 маусым – 15 қыркүйек аралығында ШОБ субъектісі қосымша қолдау шараларын көрсету туралы банкке немесе микроқаржылық ұйымға өтініш жасауға құқылы, бұл өтінішті кредиттік ұйым 20 күннен аспайтын мерзімде қарайды.

Кредиттік ұйым әрбір кәсіпкер бойынша оның қаржылық жағдайын, төтенше жағдай мен карантиннің ШОБ субъектісінің қаржы-шаруашылық қызметіне әсерін және қаржылық жағдайын қайта құрудың перспективасын жеке бағалайды.

ШОБ субъектілерінің қаржылық жағдайы анық нашарлаған жағдайда, кредиттік ұйымдар қолдау көрсетудің екі бағытын ұсынады.

Біріншіден, бұл уақытша қаржылық қиындыққа тап болған қарыз алушының кредиті бойынша төлемдерді қаржылық жағдайын қалпына келтіру үшін жеткілікті кезеңге кейінге қалдыру. Кейінге қалдыру мерзімі кемінде күнтізбелік 90 күн.

Бұл шара бизнестің борыш жүктемесінің айтарлықтай өсуіне апармайды. Төлеу мерзімі бұрын кейінге қалдырылған төлемдерді қарыз мерзімінің соңына дейін бөлу түрінде кредитті өтеудің жаңа кестесін жасау не оның мерзімін кейінге қалдыру кезеңінің мерзіміне ұзарту арқылы кейінге қалдырылады.

Екіншіден, бұл кредитті нарықтық мөлшерлемелермен кредиттерге қызмет көрсететін қарыз алушылар үшін жеңілдік берілген талаптармен, кәсіпкерлік субъектілеріне қолдау көрсетудің мемлекеттік бағдарламалары шеңберінде қайта қаржыландыру.

Бұл мүмкіндікті барлық ШОБ субъектілері, оның ішінде төлеу мерзімі кейінге қалдырылған субъектілер пайдалана алады деп қорытындылады М. Әбілқасымова.