Экономикалық зерттеулер институтының (ERI) талдауына сәйкес, тұрғын үй нарығындағы сатып алу-сату мәмілелерінің саны бір жылда 20%, 2022 жылғы 465 мыңнан 2023 жылы 370 мың мәмілеге дейін қысқарды. Бұл ретте сарапшылар көрсеткіштерді бастапқы және қайталама нарыққа бөлмей есептеді.

Сонымен қатар, ипотекалық несие мөлшерлемесі соңғы 9 жылдағы ең жоғары болды. Олар сәуірде 10,24%-дан қарашада 11,13%-ға дейін ауытқиды.

Тиісінше, ставкалардың жоғарылауы аясында ипотекалық несиелерді беру қысқарды. Мәселен, 2023 жылы халыққа жалпы сомасы 1,6 трлн теңге несие берілді, бұл алдыңғы көрсеткіштен 18,4% аз.

Тұрғын үйге сұраныстың төмендеуіне байланысты тұрғын үй құрылысына инвестицияның өсімі бәсеңдеді. Егер 2015-2022 жылдары инвестицияның орташа жылдық өсу қарқыны 17,5%-ды құраса, 2023 жылы ол 5,9%-ға дейін төмендеді.

Институт мамандары тұрғын үй нарығындағы тоқырауды мемлекеттік бағдарламалардың қысқаруымен байланыстырады. Осылайша, ипотекалық несие мөлшерлемелері 2018 жылы «7-20-25» және «Баспана хит» бағдарламалары іске қосылғаннан кейін төмендей бастады, бірақ олар жойылғаннан кейін көтеріле бастады.