Қазақстанда көктемгі маусым дәстүрлі түрде белсенді құрылыс және жөндеу жұмыстарымен байланысты. Күн райы жылысымен құрылыс материалдары мен құрал-саймандарына деген сұраныс артатыны сөзсіз, ал биыл табиғи апаттардың салдарынан бұл үрдіс одан әрі күшейе түсті.

Бұл мақалада біз OLX.kz Қазақстандағы ең ірі хабарландыру сервисі ұсынған мәліметтер негізінде ел өңірлеріндегі құрылыс материалдары бағасының өзгеру динамикасын талдаймыз, сондай-ақ осы саладағы жалпыұлттық үрдістерді қарастырамыз.

Жекелеген аймақтарды талдауға кіріспес бұрын, елдегі құрылыс материалдары бағасының жалпы динамикасына назар аударған жөн. Ұсынылған деректерден 2024 жылы Қазақстанда құрылыс материалдарының орташа бағасы төмендей де, қымбаттай да отырып ауытқығанын көруге болады. Сонымен, құнның өсуінің мысалы ретінде темірбетон материалдарын атауға болады, оның орташа бағасы қаңтарда жаңа материалдар үшін 15 000 - 18 000 теңге болды, ал сәуір айында 17 000 – 19 000 теңгеге өзгерді. Құрылыс жабдықтарының орташа бағасы да 20 000 – 30 000 теңгеден 50 000 – 57 000 теңгеге дейін қымбаттады.

Бірақ металлпрокат пен арматураның құны, керісінше, бағаның төмендеуін көрсетті: егер 2024 жылдың қаңтарында олардың орташа бағасы 5 000 – 7 000 теңгені құраса, сәуір айында олардың орташа құны 5 000 – 6 000 теңге тең болды. Айта кететіні, жөндеу және құрылыс салаларының кейбір заттары баға саясатының мақтауға тұрарлық орнықтылығын көрсетті. Мысалы, жылдың алғашқы төрт айында құралдар мен жабдықтардың орташа бағасы 18 000 – 25 000 теңге көлемінде бір деңгейде қалды. 2024 жылдың сәуірі мен мамырындағы құм мен қиыршық тастың орташа құны да айтарлықтай өзгерген жоқ, жаңа материалдар үшін 3 000 – 5 000 теңгені құрады.

Алайда, 2023 және 2024 жылдармен салыстырғанда кейбір құрылыс материалдарының бағасының тұрақсыздығын байқауға болады. Мысалы, 2023 жылы шойтас орта есеппен 6 000 теңге тұрса, 2024 жылы ол 66%-ға қымбаттап, орташа бағасы 10 000 теңгеге жетті. Алайда, барлық құрылыс заттары осындай құн секірісін көрсеткен жоқ: мәселен, күректің орташа бағасы 2023 жылы 2 800 теңгені құраған болатын, ал 2024 жылы ол 3 000 теңгені құрады.

Өңірлік өзгерістерге тоқтала отырып, Ақмола және Шығыс Қазақстан облыстарында жаңа және пайдаланылған құрылыс материалдары бағасының тұрақтылығы байқалатынын көреміз. Жылдың алғашқы төрт айы көлемінде жаңа материалдардың орташа бағасы 10 000 теңге деңгейінде қалды. Бұл аймақтарда құралдар мен жабдықтар үлкен сұранысқа ие, десе де сантехника мен әрлеу және қаптау материалдарымен қатар құрылыс пен жөндеуге арналған басқа тауарлар да танымал.

Ақтөбе облысында жаңа материалдардың құны салыстырмалы түрде тұрақты болып отыр, жаңа материалдардың бағасы жылдың алғашқы үш айында 10 000 теңгеден сәуір айында 9 000 теңгеге дейін аздап төмендеді. Павлодар облысында да осындай жағдай байқалады: мұнда баға динамикасы айтарлықтай тұрақты болып отыр, жаңа материалдардың бағасы қаңтар айында 7 500 теңгеден сәуір айында 7 000 теңгеге дейін төмендегенін көрсетті. Бұл аймақтарда құралдар мен жабдықтар бойынша ең көп ұсыныстар белгіленді – шамамен 1300 хабарландыру, содан кейін терезелер, есіктер, балкондар, айналар және олардың жиынтықтауыштары, сондай-ақ құрылыс пен жөндеуге арналған басқа да тауарлар бойынша ұсыныстар жарияланған.

Атырау облысында құрылыс материалдарының бағасы басқа өңірлерден өзгеше. Мұнда бастапқыда құрылыс материалдарының бастапқы бағасы жаңа және қолданылған болғанына қарамастан жоғары деңгейде болды, бұл нарықтың жергілікті ерекшеліктеріне байланысты болуы мүмкін. Алайда, су тасқыны кезінде жаңа және пайдаланылған материалдарға бағаның айтарлықтай төмендеуі байқалды. Облыс мысалында 2024 жылы орташа баға жыл басымен салыстырғанда айтарлықтай төмендегенін көруге болады: қаңтар айында 10 000 теңгеден сәуір айында 8 000 теңгеге дейін бағаның түсуі байқалады. Бұл аймақта да терезелерді, есіктер мен балкондарды жөндеуге және ауыстыруға, сондай-ақ басқа да құрылыс және жөндеу тауарларына, соның ішінде құралдар мен жабдықтарға сұраныстың артуы байқалады.

Қостанай облысында құрылыс материалдарының бағасы да тұрақты деңгейде екені байқалады. Жаңа материалдардың құны қаңтар айында 9 500 теңгеден сәуір айында 9 000 теңгеге дейін төмендеп, аралықта шамалы өсім байқалды. Құрылыс бұйымдарының орташа бағасы да жыл басынан бері өзгеріп, қаңтар айында 9 500 теңгеден сәуір айында 9 000 теңгеге дейін төмендеді. Жабдықтар мен құралдарға, сантехника мен жылыту заттарына, сондай-ақ әрлеу және қаптау материалдарына қатысты ұсыныстар аймақтарда өте танымал.

Құрылыс материалдарының баға белгілеу тұрақтылығындағы жалғыз ерекшелік Солтүстік Қазақстан облысы болды. Бұл өңірде құрылыс материалдарының бағасы серпінді ауытқумен атап өтілді: қаңтарда жаңа заттарға қаңтарда 9 999 теңгеден 9 000 теңгеге дейін, аралықта бағаның шамалы ауытқуын көрсетті, ал пайдаланылған материалдарға тиісінше 13 000 теңгеден сәірде 15 000 теңгеге дейін ауытқыды, бұл жерде де кезеңнің ортасында бағаның секірулері байқалды. Өңірдегі ең сұранысқа ие хабарландырулар құралдар мен жабдықтар, жылыту элементтері және құрылыс пен жөндеуге арналған тауарлар бойынша ұсыныстар болды.

Талдау нәтижелері бойынша құрылыс саласындағы сұраныс пен ұсыныстар аймаққа байланысты өзгереді деген қорытынды жасауға болады, бірақ елдің барлық облыстарында жөндеу үшін керек-жарақтарға, жабдықтарға сұраныстың артуының жалпы үрдісі байқалады. Елдегі ағымдағы ахуал сондай-ақ табиғи апаттармен, оның ішінде су тасқынымен байланысты тәуекелдерді азайтуға бағытталған қорғаныс инфрақұрылымын және алдын алу шараларын дамытудың маңыздылығын атап көрсетеді.