Қазақстан әртүрлі тауарларды импорттау және экспорттау кезінде санкцияларға ұшырау қаупін болдырмауға күш салуды жалғастыруда, өйткені бұл ел үшін өте күрделі проблемаларды тудыруы мүмкін, деп хабарлады Қазақстан Ұлттық банкі төрағасының орынбасары Ақылжан Баймағамбетов.
«Нәтижені талқылағанда, иә, мен аймақтағы кез келген елге қарсы қайталама санкциялар ел үшін және бүкіл аймақ үшін өте қиын проблемаларды тудырады деп ойлаймын. Өйткені ол машиналар мен жабдықтардың импортын және т.б. импортты тоқтатады, сонымен қатар экономикалық өсу мен өндірістің өсуіне үлкен проблемалар туғызады», – деді ол ЕО-ның Қазақстанға қарсы екінші реттік санкциялар қабылдауының тәуекелдері туралы сұраққа жауап бере отырып.
Бұл ретте Ұлттық банк басшысының орынбасары Қазақстан үкіметі бұл бағытта «сапалы» жұмыс жүргізіп жатқанына сендірді.
«Бұл мәселе өте нәзік және, әрине, біз Ресейге қатысты бейтарап позицияны сақтауға тырысамыз. Соған қарамастан Ресей – біздің ең ірі сауда серіктесіміз. Сондықтан біз бұл жерде теңдестірілген тәсілді қолдануға тырысамыз, өйткені Ресейге салынған санкциялар да бізге қиындықтар туғызады. Олар белгілі бір дәрежеде белгілі бір салалардағы экономикалық белсенділікке кері әсер етеді. Сондықтан біз бұл мәселеде байсалды болуға тырысамыз және бұл санкцияларды айналып өту құралы ретінде пайдаланылмауға тырысамыз», – деді ол.
Оның айтуынша, әртүрлі тауарлардың импорты мен экспорты туралы мәліметтерді қарастырғанда нақты шекті белгілеу қажет.
«Біз Еуропа мен Американың санкцияларын айналып өту құралы ретінде пайдаланылатын жағдайдан аулақ болуға тырысамыз. Сондықтан импорт туралы айтқанда, біз бұл жерде ерекшелік пен шекті нақты белгілеуіміз керек... Егер біздің импорт көлемі өссе, мұның бәрі Ресейге параллель импорт ретінде кетеді дегенді білдірмейді. Сондықтан, мысалы, Ресейге экспорттық көлемдерімізді қарастыратын болсақ, онда номиналды түрде, керісінше, 2021 жылмен салыстырғанда 2022 жылы жылдық көрсеткіште өсім жоқ екенін көреміз. Иә, Қазақстанның Ресейге экспортының құрылымы бір жерде өзгерді», – деді Баймағамбетов.
Ұлттық банк төрағасының орынбасары қазақстандық шикізаттың Ресейге экспортының қысқаруына назар аударды. Олардың ішінде ферроқорытпалар және басқа да өнімдер бар.
«Әрине, бұл санкциялардың көрінісі, өйткені біздің металлургия өнеркәсібінің бұрынғы контрагенттері... Енді олар екінші реттік санкциялар тізіміне енбеу үшін қазақстандық өндірушілерден ферроқорытпаларды сатып ала алмайды. Сондай-ақ, біздің қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі екінші деңгейлі банктерге және екінші деңгейлі банктердің өздеріне қатысты сәйкестік талаптарын алға қояды. Демек, Қазақстанға дайын өнім импортының артқанын көріп отырмыз, бірақ бұл ағындар Қытайдан, АҚШ-тан келеді, олар ешқандай санкцияға ұшырамайды, тіпті одан да көп, бұл санкцияланбаған тауарлар. Санкциялық сауда болған кезде біз мұндай құбылыстарды тоқтатуға тырысамыз», – деді ол.
Айта кетейік, таяуда Еуропалық Одақтың Қазақстан компанияларына санкция дайындап жатқанын хабарлаған едік.
Сонымен қатар Қазақстанның Ресейге экспорты санкция режимін бұзбайтынын да жазған болатыньбыз.