Соңғы бірнеше жылда Қазақстандағы шетелдік және бірлескен заңды тұлғалардың саны екі есе өсті. Егер 2019 жылдың қаңтарында мұндай жұмыс істеп тұрған кәсіпорын бар болғаны 24,7 мың болса, биыл жыл басында 52,2 мың болды.
Бұл компаниялардың көбі (83,2%) заңды тұлғалар немесе шетелдік меншіктегі филиалдар. 2024 жылдың қаңтарында олардың саны 43,4 мың болды; Бірлескен кәсіпорындар аз – 8,7 мың. Екі санат бойынша да бес жыл ішінде жақсы өсім болды.
Қызмет түрлері бойынша ұйымдар сауда және қызмет көрсету саласында ең көп жұмыс істейді, бірақ, әдетте, олар шағын кәсіпорындар. Қазақстан экономикасы үшін басымдық капиталды көп қажет ететін салалар – өнеркәсіп, құрылыс, IT. Осы салаларда жұмыс істейтін шетелдік және бірлескен кәсіпорындардың саны қазіргі уақытта 11,8 мыңға жақындады.
Бірлескен және шетелдік кәсіпорындардың жалпы санындағы ең көп үлесті Қазақстанның ЕАЭО-дағы негізгі серіктесі – Ресей алады. ҚР СЖРА Ұлттық статистикалық бюросының мәліметінше, биыл қаңтарда елде 23,4 мың ресейлік және қазақстан-ресей кәсіпорын жұмыс істейді. Ресей мен Украина арасындағы соғыс басталғаннан кейін, 2022 жылдың соңында РФ-дан ҚР-ға бизнесін көшіруді қалайтындан күрт көбейді.
Кәсіпкерлері Қазақстанда белсенді түрде компания ашып жатқан бес елдің қатарына Түркия, Өзбекстан, Қырғызстан және Қытай кіреді. Айтпақшы, Қытай ҚР-да тек сауда компанияларын ашуға мүдделі. Қытай Қазақстанмен өңдеу өнеркәсібі және тау-кен өндіру салаларында белсенді ынтымақтасады. Қазір елімізде ауыр өнеркәсіп саласында 450-ге жуық қытайлық немесе қазақстан-қытай кәсіпорны жұмыс істейді.
Айтпақшы, шетел инвестициясын тартуда барынша белсенділік танытып отырған өндірістік өңірлер – Шығыс Қазақстан мен Атырау облыстары, Алматы мен Астананың мегаполистері. Былтыр жыл соңында оңтүстік астананың кәсіпорындары шетелдік инвесторлардан 6 млрд АҚШ доллары, Атырау облысындағы мұнай өңдеуге 5,5 млрд АҚШ доллары көлемінде күрделі инвестиция тартты.