2024 жылдың қаңтар-маусым айларында негізгі капиталға инвестиция көлемі 6654,3 млрд теңгені құрады, бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 3,5% аз. Инвестициялардың физикалық көлем индексінің (ИФО) төмендеуі бірнеше аймақтарда байқалады, оның ішінде Ақмола, Атырау, Абай, Ақтөбе, Маңғыстау, Жамбыл және Батыс Қазақстан облыстарында.

Екінші жағынан, инвестициялардың ИФО-ның айтарлықтай өсуі Қызылорда, Жетісу, Түркістан және Алматы облыстарында байқалады, бұл әртүрлі аймақтардың экономикалық дамуының біркелкі еместігін көрсетеді.

Инвестициялардың салалар бойынша бөлінуі

Негізгі капиталға инвестициялардың ең үлкен үлесі өнеркәсіпке тиесілі (41,6%), оның ішінде тау-кен өнеркәсібі мен карьерлерді қазу (23,5%), сондай-ақ өңдеу өнеркәсібі (9,9%). Жылжымайтын мүлікпен операциялар екінші орынды алады (21,5%), одан кейін транспорт және қоймалау (16,1%), сондай-ақ ауыл, орман және балық шаруашылығы (5,1%).

Қаржыландыру көздері

Инвестицияларды қаржыландырудың негізгі көзі шаруашылық жүргізуші субъектілердің меншікті қаражаты болып табылады, олар жалпы көлемнің 72% немесе 4787,9 млрд теңгені құрады. Мемлекеттік бюджет инвестициялардың 14,5% қамтыды, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 3%-ға артты. Банктік несиелер инвестициялардың жалпы көлемінің 4%-ын құрады.

Кәсіпорындардың өлшемі бойынша инвестициялар

Ірі және орта кәсіпорындар жалпы капиталдық салымдардың шамамен жартысын қамтамасыз етеді. 2024 жылдың қаңтар-маусым айларында шағын кәсіпорындар 3813,1 млрд теңге, орта кәсіпорындар – 508,8 млрд теңге, ірі кәсіпорындар – 2332,4 млрд теңге игерді.

Аймақтық инвестициялардың бөлінуі

Инвестициялардың ең үлкен үлесі Атырау облысына тиесілі (14%), бұл тау-кен өнеркәсібіндегі жоғары белсенділікке байланысты. Инвестициялардың ең жоғары өсу қарқыны байқалатын аймақтар қатарында Жетісу және Түркістан облыстары бар.

Қорытынды және перспективалар

2024 жылдың бірінші жартыжылдығының деректерін талдау нәтижесінде негізгі капиталға инвестициялардың жалпы көлемінің төмендеуіне қарамастан, жекелеген аймақтар мен салалар тұрақты өсімді көрсетеді. 

Экономикалық дамудың біркелкілігін қамтамасыз ету үшін инвестициялық белсенділігі төмен аймақтарды қолдауға және жоғары өсім қарқынын көрсететін салаларды ынталандыруға назар аудару қажет.

Негізгі капиталға инвестициялар Қазақстанның экономикалық дамуында маңызды рөл атқарады және олардың дұрыс бөлінуі мен пайдаланылуы ел экономикасының тұрақты өсуі мен жаңғыруының кепілі бола алады.

Ағымдағы деректерді талдау инвестициялық климатты жақсарту, инфрақұрылымды дамыту және инновациялық жобаларды қолдау жұмыстарын жалғастыру қажеттілігі туралы қорытынды жасауға мүмкіндік береді. 

Бұл Қазақстанға әлемдік экономикалық нарықтағы позициясын нығайтуға және болашақта тұрақты дамуды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.