Санкция салдарынан Дружба мұнай құбырының солтүстік тармағы арқылы ресейлік мұнай транзитінен түскен табысынан айырылған Беларусь шығынның орнын толтырғысы келеді. Минск мұнай құбырының солтүстік және оңтүстік тармақтары арқылы су айдау тарифін көтеруді жоспарлап отыр. Ұсыныс мақұлданса, қазір тек қазақстандық мұнай жеткізілетін Германия мен Польша үшін ғана емес, сонымен қатар Чехия, Словакия және Венгрия үшін де жеткізу бағасы қымбаттайды. Нәтижесінде, сарапшылардың пікірінше, бұл елдердің барлығы шикізаттың балама көздерін іздей бастауы мүмкін.

Коммерсантъ басылымының хабарлауынша, Дружба мұнай құбырының беларусьтік учаскесінің операторы «Гомелтранснафта Дружба» 26 мамырда «Транснефть» компаниясына мұнай тасымалдау тарифтерін 1 шілдеден бастап қазіргі деңгейге дейін 84% көтеру туралы ұсыныс жіберген. 

Хатта көрсетілгендей, ұлғайту компанияның 2023 жылы залалсыз жұмысын қамтамасыз етеді және оны одан әрі дамыту мүмкіндігін сақтайды.

Транснефть беларусь операторынан хат алғанын растап, егжей-тегжейлі түсініктеме беруден бас тартты.

Дружба мұнай құбыры Ресей арқылы Беларусь Мозырь қаласына дейін өтеді, ал Беларусьте ол екі желіге тармақталады: солтүстігі Польша мен Германия бағытында, ал оңтүстігі Украина арқылы Чехия, Словакия, Венгрия және Хорватияға өтеді. .Коммерсант ақпарат көздерінің түсіндіруінше, тарифтердің көтерілуі екі бағытта да күтілуде.

Осылайша, Беларусь жыл басында Германия мен Польша ресейлік мұнай импортын тоқтатып, Қазақстаннан мұнайды әлдеқайда аз көлемде сатып ала бастағаннан кейін солтүстік бағыттағы көлемді жоғалтудың орнын толтыруға тырысуда. Жалпы, жыл соңына дейін Қазақстаннан жеткізілім 1 млн тоннадан асуы екіталай, бұл бұрын Ресейден жеткізілгеннен шамамен 20 есе аз.

Гомелтранснафта Дружба компаниясы биыл Еуропаның санкцияларына байланысты Беларусь арқылы ресейлік мұнай жеткізу айтарлықтай қысқарғанын атап өтті.

Атап айтқанда, жылдың алғашқы үш айында транзиттік бағыттар бойынша жүк айналымы Транснефть тарифтерді жоспарлы қайта қарау кезінде жариялаған деңгейден 38,6%, ал Польша мен Германия бағытында – 55,2% төмен болды.

Жалпы, қаңтар-наурыз айларында Дружбы жүйесі арқылы су айдау өткен жылдың деңгейімен салыстырғанда 4,7 есе, оның ішінде Польша мен Германия бағытында 12,1 есе төмендеді. Қаңтар-маусым айларында теріс динамика жалғасады (тиісінше 5,3 және 16,6 есеге азайды). Жыл соңында Минск мұнай транзитінің деңгейі тарифтерді қайта қарау кезінде жарияланған көрсеткіштерге қатысты 45,9%, ал Польша мен Германия бағытында 71,2% төмендейді деп болжап отыр.

Гомелтранснафта Дружба компаниясының хатында жүк айналымының төмендеуі компанияның рентабельсіздігіне әкеліп соғатыны айтылады: бірінші тоқсанда шығын 329 млн рубльді құрады, ал бірінші жартыжылдықта ол 1,26 млрд рубльге дейін өсуі мүмкін.

Бұл ретте компания Беларусь мұнай өңдеу зауыттарына ішкі мұнай тасымалдау тарифтерін қайта көтеру және жұмысшылар санын оңтайландыру арқылы тиімділікті арттыруға тырысуда.

Тарифті көтеру туралы осындай өтінішті «Дружбы» компаниясының украиндық учаскесінің операторы Укртранснафта да берген. Компания 1 тамыздан бастап тасымалдау бағасын тоннасына қазіргі 13,6 еуродан 21 еуроға дейін екі кезеңмен көтеруге өтініш білдірді, бірақ соңында Киев 1 маусымнан бастап бар болғаны 25%, 17 еуроға дейін көтеру туралы келісімге келді. Бұл жыл басынан бері тарифтің екінші көтерілуі: 1 қаңтардан бастап Словакия мен Венгрия бағытында тариф 18,3%-ға, тоннасына 13,6 еуроға дейін өсті.