«Қазақстан қант, тамақ және өңдеу өнеркәсібі қауымдастығы» заңды тұлғалар бірлестігінің президенті Айжан Наурызғалиева Ресейден қанттың бақылаусыз енуіне тосқауыл қоюды сұрады. Оның айтуынша, бәсекелестікке байланысты еліміздегі зауыттар қантты сата алмайды. Өйткені ресейлік қант қазақстандық нарыққа еркін еніп жатыр.

«Қазір отандық зауыттар өндіретін қант қоймаларда сақтаулы тұр. Себебі Қазақстан өндіретін қант 440 теңге болса, Ресейден келетін қант 300 теңге тұрады. Базарда алыпсатарларға 320 теңгеден, кейін 350 теңгеден сатылады. Ауыл шаруашылығы министрлігіне, Сауда және сауда министрлігіне тасымалдауды жабу туралы өтінішпен жүгіндік. Өйткені бүгінде Ресейде 4 зауыт іске қосылды. Тамыз айының соңында барлық өсімдіктер басталады. Оның үстіне Ресейде биыл «өнім жақсы, 6,5 миллион тонна өнім аламыз деп отырмыз» деді. Осыған байланысты Ауыл шаруашылығы министрлігіне жүгінемін. Өткен жылы министрлік қант өнеркәсібін дамытудың 2026 жылға дейінгі жоспарын қабылдады. Бірақ бұл тапсырмалардың біразы биылғы жылдың 1-2-тоқсанында жүзеге асырылуы тиіс болатын. Бірақ олардың ешқайсысы әлі жүзеге асырылған жоқ. Кіші Қырғызстанның өзі 17 мың гектар жерге егін сепкен. Осылайша ол өзін 100 пайыз қантпен жабады. Ресейде қант өсірілетін жердің 90% қант зауыттарына тиесілі. Бұл олардың қант қызылшасының 90 пайызын қамтығанын білдіреді. Өзімізге шикізатты қашан себеміз? Мен бұл салада 5 жыл жұмыс істеп келемін, әлі де уақытты белгілеп жатырмыз. Саланы қолдау – азаматтарды жұмыспен қамту, салық төлеу, кәсіпорындар, өңірдегі әлеуметтік тұрақтылық, шаруаларды қолдау. Қазіргі жағдайға келсек, жүк көліктерін тоқтатайық. Біз оларды қадағалай алмаймыз, құзыретіміз жоқ. Мәселені қашан шешеміз?» – деді Айжан Наурызғалиева.

Кәсіпкердің сөзіне жауап берген Сауда министрлігі Сауда комитетінің қызметкері Гүлмира Ахметаева 1 сәуір мен 30 маусым аралығында теміржол арқылы 59 мың тонна, ал автокөлікпен 6 мың тонна қант әкелінгенін атап өтті.

«Тағы да айта кетейін, біздің қант зауыттары ішкі нарықты толық қамти алмайды. Импортты алмастыру 50%-дан асады. Сондай-ақ қант өндірушілерге мемлекет тарапынан жақсы қолдау көрсетілуде. Олар қант шикі баждары мен қосылған құн салығынан босатылған», – деп жауап берді Гүлмира Ахметаева.

Ауыл шаруашылығы вице-министрі Бағлан Бекбауов қант өндірісін дамыту бағдарламасының орындалмай жатқанына Ұлттық палата арқылы жауап беретінін айтты.