Биыл қаңтар-шілдеде елімізде 293,3 мың тонна күнбағыс майы өндірілді, бұл былтырғымен салыстырғанда 9,6% артық. Оның ішінде 67,9 мың тонна (бір жылда 18,9% азайған) тазартылған май, 225,3 мың тонна (22,5% көбейген) тазартылмаған май. 

Өңірлер бойынша ең көп тазартылмаған май Шығыс Қазақстан облысында өндірілді: 99,1 мың тонна, бір жылда 15,7% көбейген. Үздік үштікке Абай және Қостанай облыстары да кірді.

Шығыс Қазақстан облысы тазартылған май өндіруден де көшбасшы: 35 мың тонна – былтырғыдан 2,8% аз. Үздік үштікке Алматы мен Батыс Қазақстан облысы кірді.

Анықтама үшін: толық 2022 жылы республикада 552,2 мың тонна күнбағыс майы өндірілді, бұл бір жыл бұрынғыдан бірден 66,8% артық.

2023 жылдың бірінші жартыжылдығында ҚР-ның май өндірушілері елімізді күнбағыс майымен (ішкі нарықтағы сату және экспорт) бір жыл бұрынғы 83,2%-дың орнына 85,3% қамтамасыз етті.

Қазақстанға небәрі 43,8 мың тонна күнбағыс майы әкелінді, бұл былтырғыдан 7,4% аз. Бұл ретте экспортқа 147,6 мың тонна май жөнелтіліп, экспорттың жылдық өсімі 34,8% болды.

Ішкі нарықта 149,2 мың тонна май сатылды, бұл былтырғымен салыстырғанда 13,7% аз.

Сала сарапшыларының пікірінше, Қазақстанда күнбағыс майы өндірісі қысқаруы мүмкін, деп хабарлайды inbusiness.kz. Осы майлы дақылдың ең көп көлемі шоғырланған Қазақстанның шығысы, май өңдеу секторы өкілдерінің айтуынша, вегетациялық кезеңде ылғалдың қажетті мөлшерін алмаған, содан кейін тіпті күйіп кеткен. Соның салдарынан Шығыс Қазақстан, Павлодар және Абай облыстарында күнбағыс шығымы азайып, былтырғымен салыстырғанда 30-40%азаяды деп күтілуде. Мұндай болжамды Майлы дақылдарды өңдеушілердің ұлттық қауымдастығының өкілдері айтты.

Еске салайық: 2022 жылдың қорытындысы бойынша, Қазақстан Республикасы СЖРА Ұлттық статистика бюросының мәліметінше, елімізде күнбағыс тұқымының жалпы өнімі 1,3 млн тоннаны құрады, бұл бір жыл бұрынғы көрсеткіштен 26,4% артық.

Өңірлер бойынша шикізаттың басым бөлігі Шығыс Қазақстан облысында жиналды: 358,5 мың тонна. Үздік үштікке Абай (312,6 мың тонна) және Павлодар (160,5 мың тонна) облыстары да кірді.

Биыл шілде айында еліміздегі базарлар мен дүкендерде күнбағыс майының бір литрі орта есеппен 793 теңгеден сатылып жатыр. Ірі қалалардың ішінде ең жоғары баға Қонаевта (литріне 977 теңге), ең төмені Шымкентте (680 теңге).

Бір жылда баға 4,7% төмендеді. Бағаның төмендеуі еліміздің 20 өңірінің 15-де тіркелді. Ең көп Шымкент, Алматы және Ақтөбе облысында арзандады: тиісінше 15,5%, 13,6% және 10,3%. Ең аз жылдық баға құлдырауы Ұлытау облысында тіркелді: бар болғаны 0,2%.

Баға өскен өңірлерге келетін болсақ, ең қатты Атырау облысында қымбаттады: 9,9%. Одан кейін Астана (4,8%), Қостанай (3,1%), Солтүстік Қазақстан (3%) және Қызылорда (0,1%) облыстары.