Қазақстандық банктердің активтері жыл басынан бері бірден 522 миллиард теңгеге өсті. Көшбасшылар қатарында кімдер бар?

Биыл 1 наурызда қазақстандық банктердің активтері 51,96 трлн теңгеге жетті. Жыл басынан бері бұл көрсеткіш 1% (немесе 521,8 млрд теңгеге) өсті.

Активтердің өсімі бойынша Jusan Bank көш бастап тұр: активтер бірден 5,6% (немесе 159,7 млрд теңгеге), жалпы 3,03 трлн теңгеге дейін өсті. Банктің несиелік портфелі болса жыл басынан бері 0,5%, 1,25 трлн теңгеге дейін өсті. Несиелік портфельдің сапасы айтарлықтай жақсарды: 90 күннен астам уақытқа мерзімі кешіктірілген кредиттер 1,3%, 106,6 млрд теңгеге дейін азайды. Бұл жыл басындағы 8,7%-ға қарсы 8,5% көрсеткішті құрайды.

Ескерте кетсек: Jusan Bank-тің жағдайында портфельде NPL-дің болуы бірінші кезекте проблемалық Цеснабанк пен АТФБанктен қалған«мұрамен» байланысты. «Мұрамен келген» мерзімі кешіктірілген кредиттерді есепке алмағанда, банктің «жаңа» кредиттері бойынша NPL 90+ үлесі бар-жоғы 4,4% құрайды. Кредиттік портфель құрылымындағы осындай жаңа қарыздардың үлесі жыл басынан бері 0,4%, 88,7%-ға дейін өсті.

Өз кезегінде 2023 жылғы 1 шілдеден бастап 2024 жылғы 1 наурызға дейін берілген қарыздар бойынша NPL үлесі бар-жоғы 0,9% құрайды. Осы кезеңде берілген портфель үлесі 36%-дан асады, осыған байланысты Jusan Bank-те NPL деңгейінің қарқынында оң өзгерістер болады деген негізделген болжамдар болды.

Назар аударамыз: Jusan Bank —ең ірі кредитор банктердің арасында жыл басынан бері NPL 90+ көрсеткіштерін қысқартқан екі ЕДБ бірі. Екінші банк— ЦентрКредит (минус 0,2%). Көшбасшылар ондығына кіретін тағы сегіз ЕДБ «нашар» мерзімі кешіктірілген кредиттер көлемін ұлғайтқан.

Активтердің өсімі бойынша екінші орында— ForteBank: плюс 3,2%, 3,55 трлн теңгеге дейін. Бұл ретте Банктің жыл басынан бері несиелік портфелі 5,3%, 1,54 трлн теңгеге дейін қысқарды, ал NPL 90+ көлемі бірден 7,9%, 61,9 млрд теңгеге дейін өсті. Портфельдегі NPL үлесі 4% құрады.

Активтердің өсімі бойынша көшбасшылар үштігін Halyk Bank жауып тұр — бұл көрсеткіш 1%, 15,09 трлн теңгеге дейін өскен. Банктің кредиттік портфелі жыл басынан бері 0,1%, 9,55 трлн теңгеге дейін, ал «ұзаққа» мерзімі кешіктірілген кредиттер көлемі 3,1%, 203,3 млрд теңгеге дейін ұлғайды.

Ең ірі ЕДБ арасында Банк ЦентрКредит (0,9%), Bereke Bank (0,8%) және Отбасы банк (0,7%) активтері де өсті.

ҚР ЕДБ жиынтық несиелік портфелі жыл басынан бері 1,1%, 30,17 трлн теңгеге дейін өссе, 90 күннен астам уақытқа мерзімі кешіктірілген кредиттер (NPL 90+) бірден 4,9%, 906,4 млрд теңгеге дейін өсті. Нәтижесінде портфельдегі «ұзаққа» мерзімі кешіктірілген кредиттер үлесі жыл басынан бері 2,9%-дан 3%-ға дейін өсті.

Ескерте кетсек: банктердің активтерінің сапасына келсек, ҚР Ұлттық Банкі активтер сапасын бағалаудан (Asset Quality Review, AQR), сондай-ақ қадағалаушы стресс-тестілеуден  бір жыл бұрын қай ЕДБ өтсе, дәл сол банктер осы жылы қайта өтетіндігін хабарлады.

Тексерістен өтетін банктер: Jusan Bank, Halyk Bank, Kaspi Bank, Банк ЦентрКредит, Bereke Bank, ForteBank, Еуразиялық Банк, Bank RBK, Home Credit Bank, Банк Фридом Финанс Қазақстан және  Нұрбанк. AQR жаңа тексерісті наурызда бастауды жоспарлап отыр, ал нәтижелер 2024 жылғы үшінші тоқсанның соңында шығады деп күтілуде.

2023 жылы осы банктердің активтерінің шынайы сапасы, залалдары, қосымша провизиялары және капиталының жеткіліктілігі тексерілді, сондай-ақ жағымсыз экономикалық жағдайларға қарсы тұру қабілетіне талдау жасалды. Соңында ҚНРДА аналитиктері банктің несиелік портфелінің сапасы әлеуетті стрестік сценарийді ескергеннің өзінде жақсы болып қалады деген қорытындыға келді. Банктердің экономикалық конъюнктура әрі қарай нашарлаған жағдайда туындауы мүмкін қосымша залалдарды өтейтін жеткілікті капитал қоры бар.

 «Jusan Bank» АҚ-тың 07.04.21 ж. № 1.2.35/225/37 лицензиясын Қазақстан Республикасының қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі берген.