Автор: Ернар Серік, сауда саясатының сарапшысы
Соңғы жылдары Қазақстан Ресейден импортқа тәуелділікті айтарлықтай азайтты — 43%-дан шамамен 28-29%-ға дейін. Бұл экономикалық тәуелсіздікті нығайту жолында маңызды қадам.
Дегенмен, жалпы тәуелділіктің төмендеуіне қарамастан, азық-түлік және құрылыс материалдары сияқты кейбір маңызды салаларда Ресей тауарларының үлесі әлі де 50-60% деңгейінде қалып отыр. Бұл жағдай импорт көздерінің алуан түрлілігінің қажеттілігін көрсетеді.
Ақтөбе хром қосылыстары зауыты (АХҚЗ) мысалы, Ресейден импортталатын негізгі шикізат — сода жетіспеушілігінен өндірісті тоқтатуға мәжбүр болғаны, мүмкін болатын қауіптерді айқын көрсетеді. Осындай жағдайлар қысқа мерзімді экономикалық дағдарыстарға әкеліп, бағаның өсуіне және тауарлардың тапшылығына әсер етуі мүмкін, бұл бүкіл экономика деңгейінде әсер етеді.
Импорттың алуан түрлілігі Қазақстанның экономикалық тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін стратегиялық маңызды. Бұл тек экономикалық тәуекелдерді азайтуға ғана емес, сонымен қатар елдің глобалдық сауда желілеріне кеңінен интеграциялануына ықпал етеді.
Сондай-ақ, басқа елдермен сауда байланыстарын кеңейту жергілікті өндірісті және ұлттық өнеркәсіпті дамытуға көмектесе алады.
Тұрақты және икемді импорт жүйесін құру мемлекет пен жеке сектордың үйлесімді әрекеттерін талап етеді. Қазақстан үкіметі жаңа шикізат көздерін іздеу және меңгеру жөніндегі кәсіпорындарды қолдауға бағытталған шараларды қарастыруы керек.
Екінші жағынан, компаниялар жеткізушілердің алуан түрлілігін зерттеуге белсенді түрде кірісіп, серіктес елдердегі саяси және экономикалық өзгерістерге тәуелді болмауы тиіс.
Тиімді жеткізілім тізбектерін басқару әрбір кәсіпорынның стратегиялық жоспарлауының бөлігі болуы тиіс. Көпбағытты сауда саясатын әзірлеу тек қауіптерді азайтуға ғана емес, сонымен қатар компаниялардың халықаралық нарықтағы позицияларын нығайтуға, олардың бәсекеге қабілеттілігін арттыруға көмектеседі.
Глобалды экономикада және өзгермелі халықаралық қатынастарда импорт көздерінің алуан түрлілігі тек экономикалық стратегия элементі ғана емес, сонымен қатар тұрақтылық пен прогресс кепілі. Қазақстан экономикалық өсуге және өз позицияларын дүниежүзілік аренада нығайтуға ұмтылған кезде, бұл міндет ерекше маңызға ие.
Естеріңізге сала кетейік, бұған дейін Ресейден импорттың қайта өсіп келе жатқанын жазған едік.