Ауыл шаруашылығы саласы елдің ЖІӨ-нің шамамен 4,5%-ын құрайды.
Саланы одан әрі дамыту және оның бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін озық және өнімді ауыл шаруашылығы техникасының болуы шарт. Заманауи жабдықтар фермерлерге жаңа дақылдар мен ауылшаруашылық әдістерін игеруге, еңбек өнімділігін арттыруға және шығындарды азайтуға мүмкіндік береді.
Қазақстандағы ауыл шаруашылығы техникасы нарығының өсу әлеуеті зор. Алдағы жылдары техникаға деген сұраныс келесі факторлардың әсерінен артады деп күтілуде:
1. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың өсуі. Қазақстан Үкіметі ауыл шаруашылығына инвестицияларды ұлғайтуды өзіне міндет етіп отыр, бұл техникаға деген сұранысты ынталандыратын болады.
2. Егіс алқаптарын кеңейту. Қазақстанда егіс алқаптарын кеңейту жөніндегі бағдарлама іске асырылуда, бұл да ауыл шаруашылығы техникасы паркін ұлғайтуды талап етеді.
3. Жаңа технологияларды енгізу. Агросекторға дәл егіншілік сияқты жаңа технологияларды енгізу GPS жүйелерімен, автопилоттармен және басқа автоматтандыру жүйелерімен жабдықталған заманауи ауылшаруашылық техникаларына сұранысты ынталандырады.
OLX талдау қызметінің мәліметтері бойынша, 2024 жылы алғашқы бес айда 25 993 сату туралы хабарландыру орналастырылды, бұл 2023 жылдың дәл осы кезеңімен салыстырғанда 18%-ға жоғары (21 921 хабарландыру). 2023 жылы және 2024 жылдың қаңтар-мамыр айларында ең көп сұранысқа ие техника мыналар болды:
- Тракторлар: нарықтың сөзсіз көшбасшылары. 2024 жылы оларға сұраныс 2023 жылмен салыстырғанда 22% - ға өсті (10625-ке қарсы 12878 хабарландыру).
- Мотоблоктар: шағын және маневрлі бола отырып, олар фермерлердің жүрегін жаулап алуда. 2024 жылы ұсыныстар саны 17%-ға өсті (3449-ға қарсы 4028 хабарландыру).
- Комбайндар: егін жинауда таптырмас көмекшілер. 2024 жылы хабарландырулар саны 24%-ға өсті (2361-ге қарсы 2921 хабарландыру).
- Қопсытқыштар: қарапайым және сенімді, топырақты өңдеуге өте ыңғайлы. 2024 жылы ұсыныстардың өсуі 27%-ды құрады (2203-ге қарсы 2801 хабарландыру).
- Шағын тракторлар: шағын шаруашылықтарға арналған әмбебап техника. 2024 жылы ұсыныстар 3%-ға өсті (2348-ге қарсы 2426 хабарландыру).
- Тыңайтқыш таратқыштар: тыңайтқыштарды біркелкі шашу - мол өнім алудың кепілі. 2024 жылы оларға сұраныс аздап төмендеді (-3%), бірақ олар әлі де сұранысқа ие (600-ге қарсы 585 хабарландыру).
- Далалық бүріккіштер: өсімдіктерді зиянкестер мен аурулардан қорғау - әрбір фермердің маңызды міндеті. 2024 жылы бүріккіштердің сатылымы 20%-ға өсті (148-ге қарсы 178 хабарландыру).
- Астық тазалағыштар: астық тазалығы - оны сапалы сақтаудың кепілі. 2024 жылы сатылымның шамалы төмендеуі (-6%) олардың маңыздылығын өзгертпейді (187-ге қарсы 176 хабарландыру).
Ауыл шаруашылығы техникасын сатуға сұраныстың өңірлік ерекшеліктері:
Қазақстанда ауыл шаруашылығы техникасын сатуға сұраныс өсірілетін дақылдардың түрі, өңделетін жерлердің ауданы, сондай-ақ фермерлердің өз техникасымен қамтамасыз етілу деңгейі сияқты бірқатар факторларға байланысты.
Ауыл шаруашылығы техникасын сату бойынша ұсыныстардың ең көп саны Ақмола (2023 жылы 4591 ұсыныс және 2024 жылы 4972 ұсыныс), Шығыс Қазақстан (2023 жылы 2651 ұсыныс және 2024 жылы 3473 ұсыныс) және Алматы облыстарында (2023 жылы 5511 ұсыныс және 2024 жылы 6850 ұсыныс) байқалады. Алғашқы екі өңірде бидай, арпа, күнбағыс, рапс және басқа да дәнді және майлы дақылдар өсіріледі, оларды өсіру үшін ауыл шаруашылығы техникасының үлкен көлемі қажет. Өз кезегінде, Алматы облысында бау-бақша және көкөніс шаруашылығы дамыған, сондықтан жеміс ағаштары мен көкөніс дақылдарын өңдеуге арналған техниканы сатуға сұраныс та жоғары.
Ауыл шаруашылығы техникасын сатып алудың орташа құны:
Қазақстанда ауыл шаруашылығы техникасын сатып алу бағасы маусымдылығына, техника түріне, оның техникалық жай-күйіне және өңірге байланысты өзгеріп отырады. Егер бүкіл ел бойынша қарайтын болсақ, онда 2024 жылы ауылшаруашылық техникасын сатып алудың орташа құны 2023 жылмен салыстырғанда айтарлықтай өзгерістерге ұшырады.
- Астық тазартқыштар 18%-ға қымбаттап, 5 439 603 теңгеге жетті (2023 жылы орташа бағасы - 4 438 485 теңге).
- Тракторлар 18%-ға арзандады, олардың бағасы 1 973 353 теңгені құрайды (2023 жылы - 2 013 901 теңге).
- Мотоблоктар да 16%-ға арзандады, қазір оларды 213 926 теңгеге сатып алуға болады (2023 жылы-255 385 теңге).
- Шағын тракторлар, керісінше, 17%-ға қымбаттады, олардың бағасы - 1 808 520 теңге (2023 жылы - 1 500 479 теңге).
- Комбайндар 9%-ға қолжетімді болды, қазір олардың бағасы 5 748 071 теңгені құрайды (2023 жылы - 5 235 714 теңге).
- Қопсытқыштар 43%-ға күрт арзандады, олардың бағасы 554 314 теңгені құрайды (2023 жылы - 967 825 теңге).
- Тыңайтқыш таратқыштардың бағасы 3%-ға төмендеді, қазір оларды 731 389 теңгеге сатып алуға болады (2023 жылы - 755 137 теңге).
- Далалық бүріккіштер 28%-ға қымбаттады, олардың бағасы 2 300 526 теңгені құрайды (2023 жылы - 1 659 259 теңге).
Қазақстандағы ауыл шаруашылығы техникасы нарығы дамудың белсенді кезеңінде және даму үшін үлкен әлеуетке ие. Мемлекеттік қолдау, ауыл шаруашылығы өнімдеріне сұраныстың артуы және жаңа технологияларды енгізу саланың одан әрі өсуі үшін қолайлы жағдайлар жасайды. Ауыл шаруашылығы техникасы нарығын одан әрі дамытудың қазақстандық агросектордың өсуінің қуатты катализаторы болуға, фермерлер үшін жаңа мүмкіндіктер ашып, елдің ауыл шаруашылығын неғұрлым жоғары деңгейге шығаруға барлық мүмкіндігі бар.