2024 жылдың бірінші жарты жылдығының соңында экономика өсімі баяулады – бір жыла 3,3% өсті, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңіндегі 5,3%-дан айтарлықтай төмен.

Өсім ЖІӨ-ні құрайтын екі саланың – сауда мен тау-кен өнеркәсібінің айтарлықтай баяулауына байланысты қысқарды. Сауда негізінен тау-кен өнеркәсібіндегі негізгі капиталға инвестициялардың төмендеуіне байланысты төмендеді, соның нәтижесінде тауарлар мен қызметтерді сату көлемі төмендеді. Осылайша, мұнай секторындағы осал тұстардың елдің басқа салаларына берілуі жоғары, деп жазады Halyk Finance сарапшылары.

Жылдың ортасына қарай Қазақстан экономикасы бұрынғысынша қосымша қаржыландырылатыны белгілі болды – «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ акцияларын Ұлттық қордан шамамен 1 млрд долларға сатып алу туралы шешім қабылданды. Экономикалық өсудің, әсіресе ҚҚС және КТС бойынша салықтық түсімдердің — және бірінші жартыжылдықта жоспарланған трансферттер көлемінің қарқынды дамуын ескере отырып, бюддетті толтыру үшін Ұлттық қор қаражатын алу әлі жалғасады деген болжам бар.

Валюта бағамына бұл әсерін тигізді. Былтыр жыл соңынан бастап күшті нығайған теңге бағамы тепе-теңдіктеэі жоғалтты және бюджетке трансферттерді қамтамасыз ету үшін Ұлттық қордан шетел валютасын көп алынғанына байланысты әлсіреді. Маусым айында аударымдардың екі есе қысқаруы және нарықтағы шетел валютасының ұсынысы ай соңында теңгенің 6% құнсыздануына әкелді.

Соңғы айларда инфляция тұрақты түрде төмендеп, соңғы 2,5 жылдағы ең төменгі деңгейге жетті. Бұл ретте айырбас бағамының құбылмалылығы мен теңгенің құнсыздануы алдағы кезеңдерде инфляцияға қарсы қысым көрсетуі мүмкін. Бұдан басқа, бюджеттен тыс қаржыландыру түріндегі қосымша экономикалық ынталандыру да инфляцияның кейінге қалдырылуы тәуекелін тудырады, бұл ҚҰБ-ның базалық мөлшерлемені төмендетуге қатысты болашақ шешімдерінде консерватизмге әсер етуі мүмкін.