Үшінші тоқсанның қорытындысы бойынша елдегі орташа жалақы 390 мың теңгені құрап, нақты мәнде бір жылда 2,7% өсті. Жалақы телекоммуникация, қаржы және ауыл шаруашылығында ең жылдам өсті, өсім көрсеткіші екі таңбалы сан. Құрылыс, денсаулық сақтау, мемлекеттік және әкімшілік қызметтердегі қызметкерлердің жалақысының төмендеуі жалғасуда.
Үшінші тоқсанның қорытындысы бойынша, жалақының ең жоғары өсімі телекоммуникацияда (18,2%), қаржы секторында (14,7%) және ауыл шаруашылығында (10,6%) байқалды. Алайда, соңғысында жалақы экономикадағы ең төменгі көрсеткіштердің бірі – 284 мың теңге. Ең жоғары табыс ұзақ уақыт бойы қаржы (831 мың теңге), тау-кен өндіру өнеркәсібінде (854 мың теңге) және телекоммуникацияда (673 мың теңге) сақталып отыр.
Сонымен қатар, табысы жоғары осы үш секторда жұмыспен қамтылған халықтың небәрі 9%-ы жұмыс істейді, ал денсаулық сақтау, білім беру және мемлекеттік басқаруда жқмыспен қамтылғандар үлесі жалпы көрсеткіштің 50%-дан астамы және олардың жалақысы орташадан төмен. Сонымен қатар, денсаулық сақтау және мемлекеттік басқару саласында жалақы нақты мәнде төмендеуді жалғастырды (тиісінше -0,4% және -2,3%), ал білім беруде алғашқы екі тоқсан төмендегеннен кейін аздап өсті (1,4%).
Нақты табыстың төмендеуінің бұл үрдісі 2023 жылдан бастап үкімет үлесі басым секторларда пайда болғаны бұған дейін айтылған. 2019-2022 жылдар аралығында білім беру, денсаулық сақтау және мемлекеттік басқарудағы жалақы жиі екі таңбалы қарқынмен өсті. Өткен жылдардағы белсенді саясаттан кейін олардағы өсуді ынталандырудың тоқтатылуы динамиканың жылдам өзгеруіне әкелді.
Нақты жалақы 2023 жылы жоғары инфляция нақты жалақының өсуін жойған рекордтық баяулаудан кейін қалпына келтіруді жалғастыруда. Биыл инфляцияның айтарлықтай төмендеуіне қарамастан, жалақының өсуі әлі де экономикалық өсімнен аз, ол 2024 жылдың 9 айында 4% құрады, ал тарихи түрде қызметкерлердің жалақысының өсуі экономикалық өсу қарқынынан айтарлықтай көп болып келді.
Мадина Қабжалалова – Halyk Finance Талдау орталығы