Соңғы бес жылда (2018-2022) заңды тұлғаларға берілген жаңа несиелердің орташа жылдық өсу қарқыны 9,9%-ды құрады. Бұл ретте корпоративтік секторға жаңа несиелердің жалпы берілуі жыл сайын заңды тұлғаларға берілген несиелердің жиынтық портфелінен (баланс) асып түсті, деп хабарлайды қаржыгерлер қауымдастығы.

Бұл, ең алдымен, бизнес несиелерінің қысқа өмірлік циклінің сипатына байланысты, бұл олардың төлеуге қарағанда тезірек қайтарылуына әкеледі. Жұмыс істемейтін қарыздарды есептен шығару және қайта құрылымдау портфельге белгілі бір жағымсыз әсер етуі мүмкін.

Жұмыс істемейтін несиелерді қысқарту бойынша атқарылған жұмысты, әсіресе ауыл шаруашылығы мен құрылыста мерзімі өткен қарыздың қатты төмендеуі арқылы бағалауға болады.

Жаңа несиелерді беру құрылымында экономиканың секторлары контекстінде саудаға несиелер (2018-2022-де жалпы эмиссияның орта есеппен 60%), сондай-ақ өнеркәсіп (26%) басым.

Алайда олардың портфельдегі үлесі әртүрлі бағытта өзгереді (сауда екі есеге дерлік қысқарды – 32%, өнеркәсіп 13 пайыздық тармаққа өседі – 39%-ға дейін), бұл саудадағы «қысқа» несиелердің шоғырлануымен байланысты болса керек (жұмыс істейтіндерді толықтыру үшін). 

Бизнесті несиелендіруге мемлекеттің қатысуы маңызды деп бағаланады. ЕДБ портфеліндегі жеңілдетілген несиелерді есептемегенде, кеңейтілген анықтамадағы барлық бизнес несиелерінің үштен бірі ҚДБ мен «Бәйтерек» ҰБХ еншілес ұйымдарына тиесілі.

Экономиканың көптеген секторларында өндірістің рентабельділігі олардың 2022 жылы байқалған өсіміне қарамастан, несиелік мөлшерлемеден жоғары болып қалуда.

Бұл ретте рентабельді емес компаниялардың үлесі 2021 жылы 26,4% және 2020 жылы 25,8% салыстырғанда 2022 жылы 31,9%-ға дейін өсті. Осының аясында ағымдағы жылдың бірінші тоқсанында бизнесті несиелеуге өтінімдерді мақұлдау көрсеткіші барлық өтінімдердің 50 пайызынан төмен түсті.

Экономиканың көптеген секторлары үшін еңбек өнімділігінің өсу қарқыны тұрақты. Осының аясында олардың ЖІӨ құрылымындағы үлесі де өзгерген жоқ (2018 жылы 64,9%, 2022 жылы — 64,8%).

Салық төлемдері ірі және орта кәсіпорындарда, ал салалар контекстінде - өнеркәсіп пен саудада айтарлықтай шоғырланған (төменде қараңыз). Көрсетілген кезеңде олардың орташа жылдық өсу қарқыны пайданың 14,8%-ға және көрсетілген кезеңдегі инфляция 9,4%-ға өсуімен 22,6%-ды құрады.