2021 жылдың соңында ауыл, орман және балық шаруашылығындағы еңбек өнімділігі бір қызметкерге 3,3 млн теңгені құрады.

Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2021-2025 жылдарға арналған ұлттық жобасының жоспарына сәйкес саладағы еңбек өнімділігі 2021 жылы бір қызметкерге 3,4 млн теңгені құраса, 2025 жылға қарай 6,2 млн теңгеге жетуі тиіс еді. теңгені құрады.

Бір қызығы, бұған дейін Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі әзірлеген Қазақстан Республикасының Агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына сәйкес 2017-2021 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың мемлекеттік бағдарламасы бойынша саладағы еңбек өнімділігін бір қызметкерге 2015 жылғы 1,2 млн теңгеден 2021 жылға қарай 3,7 млн ​​теңгеге дейін арттыру арқылы агроөнеркәсіптік кешеннің бәсекеге қабілеттілігін арттыру. Кейінірек жолақ, шамасы, төмендетілді - бірақ олар бұл бағаланбаған көрсеткішке де жете алмады.

Еңбек өнімділігі көрсеткіштеріне қол жеткізілмегенін ескере отырып, 2021-2025 жылдарға арналған Ұлттық жобаны іске асыруға бөлінген қаржыландыру көлемі 2,7 трлн теңгені құрағанын еске саламыз. Бұл ретте Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы бойынша республикалық және жергілікті бюджеттерде көзделген жалпы шығыстар 2,9 триллион теңгеден астам сомаға жоспарланған болатын. Мемлекеттік бағдарламаны жүзеге асыруға АӨК субъектілерін қаржыландыру және субсидиялаумен айналысқан «Бәйтерек» холдингінің «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ және «ҚазАгроҚаржы» АҚ сияқты еншілес ұйымдары қатысты.

Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев сыбайлас жемқорлықпен күрес мәселелері жөніндегі кеңесте ауыл шаруашылығын субсидиялауға байланысты сыбайлас жемқорлық ысыраптарына жол бергені үшін Ауыл шаруашылығы министрлігі мен әкімдер жауапты болуы керектігін айтты. Ол соңғы бес жылда шаруаларды қолдауға мемлекеттен 2 триллион теңгеден астам қаржы бөлінгенін, бұл ретте салада 960 қылмыс тіркеліп, 450 адам қылмыстық жауапкершілікке тартылғанын айтты. Агроөнеркәсіптік кешен көптеген жылдар бойы өте жоғары сыбайлас жемқорлықпен сипатталды.

«Қазақстан Республикасындағы 2021–2025 жылдарға арналған Ұлттық агроөнеркәсіп кешенін дамыту» жобасының міндеттерінің бірі еңбек өнімділігін 2019 жылғы деңгейден сандық түрде 2,5 есеге арттыру арқылы бәсекеге қабілетті ауыл шаруашылығы секторын құру болып табылады.

2021 жылдың қорытындысы бойынша ауыл шаруашылығында жұмыс істейтін бір адамға шаққандағы еңбек өнімділігі ақшалай түрде 2020 жылмен салыстырғанда 11%-ға, 2019 жылмен салыстырғанда 35,2%-ға өсті. Бұл ретте нақты өсуді көрсететін еңбек өнімділігі индексі 2020 жылы 2019 жылмен салыстырғанда небәрі 105,2%-ды, ал 2021 жылы 2020 жылмен салыстырғанда 98,2%-ды құрады (100%-дан төмен мән саланың нақты құлдырауын білдіреді) ).

Өңірлік тұрғыда 2021 жылдың қорытындысы бойынша агроөнеркәсіптік кешенде жұмыс істейтін бір адамға шаққандағы еңбек өнімділігі ең аз Нұр-Сұлтан қаласында 1,3 млн теңге, ал ең көп Атырау облысында 11,7 млн ​​теңге. Сондай-ақ үздік үштікте Ақтөбе (5,8 млн теңге) және Маңғыстау (5,7 млн ​​теңге). Айта кететін жайт, жетекші үш облыстың да тұтастай алғанда ауыл шаруашылығы бойынша алдыңғы қатарлы өңірлер емес екені белгілі. 

Ең төменгі көрсеткіштер астанадан басқа Жамбыл облысында (1,6 млн теңге), Алматыда (2,1 млн теңге), сондай-ақ Қостанай (2,6 млн теңге) және Батыс Қазақстан (2,6 млн теңге) облыстарында тіркелді.

Қазақстан Республикасындағы Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2021–2025 жылдарға арналған ұлттық жоспарында еңбек өнімділігін 2,5 есеге арттыру міндетін іске асыру шеңберінде жеті негізгі индикатор айқындалды, оларға сәйкес көлем мен нәтижелерді жүйелі түрде арттыру көзделген. 2025 жылға қарай күтілуде:

1. Ауыл шаруашылығы техникасын сатып алуды субсидиялау (1,5 есе өсу күтілуде);

2. Суды үнемдейтін технологияларды қолдану арқылы жер көлемі – тамшылатып суару, жаңбырлату (450 мың гектарға дейін өседі деп күтілуде);

3. Жоғары сапалы тұқымдарды субсидиялау (1,2 есе өсу күтілуде);

4. Минералды тыңайтқыштарды субсидиялау (1,4 есе өсу күтілуде);

5. Егістік жерлерді (тыңайған жерлерді) тиімді өңдеу үшін өсімдіктерді қорғау құралдарын сатып алу құнының 50%-ын субсидиялау (4 млн. гектарға дейін өседі деп күтілуде);

6. Ірі қара малдың орташа тірі салмағы (400 кг дейін күтілуде);

7. Агроөнеркәсіптік кешендегі енгізілген аяқталған ғылыми әзірлемелердің үлесі (20%-ға дейін күтілуде).

Тапсырманың орындалуына және көрсеткіштерге қол жеткізуге тиісті министрліктер, жергілікті атқарушы органдар, сондай-ақ «Бәйтерек» ҰБХ және «Ұлттық аграрлық ғылыми-білім беру орталығы» КЕАҚ жауапты.

Агроөнеркәсіп кешеніндегі еңбек өнімділігі жалпы экономикадан 2,5 есе, ал өнім өндіруден бірден 3,3 есе төмен.

Салыстыру үшін: өнеркәсіпте еңбек өнімділігі 22,2 млн теңгені, ал құрылыста бір қызметкерге 7,5 млн.

Шындығында, еңбек өнімділігі бойынша агроөнеркәсіптік кешен сумен жабдықтау секторынан ғана алда тұр, онда бұл көрсеткіш бір қызметкерге 2,5 миллион теңгені құрады – бірақ сумен қамтамасыз ету бойынша төмен көрсеткіштер заңды.

Агроөнеркәсіп кешеніндегі еңбекақы елдегі ең төменгі көрсеткіштердің қатарында. Мәселен, 2021 жылы сектордағы орташа айлық атаулы жалақы небәрі 150,7 мың теңгені құрады, бұл орташа республикалық деңгейден 39,8%-ға төмен.