Қазақстан құрылысшылар одағының төрағасы Талғат Ерғалиев 2023 жылы Астанада құрылыс көлемі 50%-ға дейін қысқартылатынын айтты. Баспана құрылысының азаю себебі «қолжетімді ипотекалық бағдарламалардың жоқтығы».

«Елімізде тұрғын үй сатып алушылардың жалпы үлесінің шамамен 82%-ы ипотекалық несие алушылар, ал қолда бар ипотекалық бағдарламалардың қысқаруы тұрғын үй сатып алуды жоспарлап отырған азаматтардың айтарлықтай бөлігінің мұны жасай алмайтындығына әкеледі. 7-20-25 бағдарламасы бойынша 2023 жылға бөлінген 100 млрд теңге, 2022 жылға бөлінген сомадан үш есе аз. Мемлекеттік бағдарламаға өзгерістер енгізіліп, бөлінген қаражат қысқартылды. Бұл сома азаматтардың тұрғын үйге мұқтаждығымен салыстыруға келмейді», - дейді кәсіподақ.

Бұл ретте, Қазақстанның орнықты даму қорының бағдарлама операторының деректеріне сәйкес, тек 2022 жылдың желтоқсан айында «7-20-25» бойынша апта сайынғы несиелендіру көлемі 15 млрд теңгені құрады. Осы есептерге сүйенсек, бөлінген 100 миллиард теңге бір жарым айға ғана жетеді. Қазіргі таңда қазақстандықтардың ипотекаға деген сұранысын қанағаттандыру үшін бағдарламаға жылына кемінде 350 миллиард теңге қажет, дейді құрылысшылар.

Соңғы екі жылда бір шаршы метрдің құны 81% қымбаттады. Есеп комитетінің төрағасы Наталья Годунованың Қазақстан Республикасы Президентіне берген есебіне сәйкес, материалдар 50%-дан 100%-ға дейін қымбаттаған. 

«Халықтың кірісін жеп жатқан инфляция, коммерциялық ипотека шарттары қазақстандықтардың айтарлықтай бөлігіне тиімді шарттармен баспана сатып алуға мүмкіндік бермейді. Соңғы жарты жылда шаршы метрге сұраныстың төмендеуі елордадағы ірі құрылыс компанияларының қызметкерлерін қысқартуға мәжбүр болды. Бұл жағдай қауіпті, өйткені жақын арада Астананың құрылыс салушыларының болжамы бойынша елорданың құрылысында және онымен байланысты салаларда 30 мыңға дейін адам жұмыстан босатылады», - деп сендіреді кәсіподақ.

Бірыңғай нормалардың, ережелердің және ресурстық есептердің деректері бойынша 10 мың «жерге» 900-ге жуық адам тартылған. 15 миллион шаршы метрдің 11 миллионға жуығы коммерциялық тұрғын үйлер мен мемлекеттік тапсырыс бойынша салынған құрылыстар. Ел бойынша құрылыс индустриясы мен онымен байланысты салаларда бір жарым миллионға жуық адам айналысады. Бұл жарты миллионға жуық маманның табыссыз қалу қаупі бар деген сөз.

Елордада соңғы жарты жылда бетон мен кірпішке тапсырыс көлемі 50% азайған. Құрылыс материалдары өндірісінің құлдырауы нарықты 30% төмендетті.