Ірі қара мал өсіретін шаруа қожалықтары соңғы бес жылда ет бағасын өсірген жоқ, ал өндіріс шығындары мен инфляция осы уақыт ішінде айтарлықтай өсті. Бұл ет шаруашылығының табыстылығын төмендетіп, саланың дамуын шектейді. Оның себебі малды да, етті де экспортқа сатудың шектелуімен артық өнім алу. Бұл туралы «AgroCaravan Meat 2024» шарасы кезінде ElDala.kz тобы келген Павлодар облысындағы «Агро Өндіріс» ЖШС директоры Марат Бақауов айтты.

«Агро Өндіріс» – қазақтың бірінші санатты ақбас бұқаларын өсіретін бірінші сұрыпты асыл тұқымды шаруашылық. Өңірде мал өсіруге барлық жағдай жасалған, бірақ экспорттың шектелуі етті мал шаруашылығының дамуын тежеп отыр. Фермерлерге малды (бастапқы, тауарлық) еркін экспорттау мүмкіндігін ашу Қазақстанның бүкіл ет саласын дамытуға қуатты серпін болар еді.

Қазақстандағы мал саны аз уақытта айтарлықтай өсетініне сенімдімін. Өңіріміз репродукторлардың жұмыс істеуіне – асыл тұқымды мал басын ұстауға, жоғары сапалы төл алу және өткізуге өте қолайлы делік. Бірақ қазір сұраныстың әлсіз екенін көріп отырмыз, өйткені тауарлық мал экспорты шектеулі, ал шаруалардың мал басын кеңейтіп, жақсартуға ынтасы жоқ. Экспорттың ашылуы бүкіл тізбекті – репродуктивті зауыттарды, тауарлы фермаларды және мал бордақылау алаңдарын қозғалысқа келтірер еді. Жайылым бар, мал бар – тек сатуды қамтамасыз ету керек. Бірақ экспорт жабылған кезде елде мал да, ет де шамадан тыс өндірілген. Көптеген шаруалар базарда ет бағасы жоқ деп шағымданады. Бес жылдан бері бір деңгейде. Бұл ретте шаруалардың шығыны маусым сайын артып отырады. Соның салдарынан дамуға ешкімнің не ресурстары, не ынтасы жоқ. Ет арзан, жем қымбат болғандықтан, жұмыс істеу тиімді емес», — деді Марат Бақауов.

Қазір тауарлы қожалықтар бордақылау үшін «Агро Өндіріс» кәсіпорнынан 2-сыныпты бұқаларды асыл тұқымды сату бағасымен, яғни тірілей салмағының келісіне 1500 теңгеден сатып алады. Асыл тұқымды мал бордақылау кезінде жемге айналу жылдамдығы жоғары және тезірек салмақ қосады.

«Осындай мал үшін бізге қосымша ақы төлеу арқылы олар союға тез жететініне пайдасын тигізеді», — деп атап өтті Марат Бақауов.