Банктерге инвесторлар келуі үшін банктер нарықтық жағдайда дамуы керек, дейді Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығы (ҚҚҚ) төрайымы Елена Бахмутова. Ол XI CFO Summit барысында отандық екінші деңгейлі банктерге қай бизнес-модель қолайлы екендігі туралы өз ұстанымын білдірді, деп хабарлайды Kapital.kz.
«Банктерге қайда, қай салаларға инвестиция салу керек екенін айту, менің ойымша, дұрыс емес», - деді Елена Бахмутова. Сондықтан банктерге өз мүдделеріне қарай қаржы салатын сала мен бизнесті анықтауға мүмкіндік беру керек, дейді ол.
Сонымен бірге, қауымдастық басшысы корпоративтік несиелеу бұрынғыдан төмендеп кетті деген пікірдің қате екенін алға тартты. Ол Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің үш жылдағы банктердің де, микроқаржы ұйымдарының да, квазимемлекеттік сектордың да, ипотекалық ұйымдардың да берген несиелерінің көлемі туралы мәліметтерді келтірді, соған сәйкес бизнесті несиелендіру 16,5 трлн теңгеге жетеді немесе ЖІӨ-нің 13,8%-ын құрады.
«Ең жақсы уақытта, 2006 жылы ЖІӨ-нің несиелік портфелі 25%-ды құрады. Жағдайды 2005 жылмен салыстырып, сол кезде жылжымайтын мүлік нарығындағы «көпіршікті» алып тастайтын болсақ, онда негізінен біз сол шамадамыз», - деп түсіндірді Елена Бахмутова.
Ол сондай-ақ 8 жыл ішінде банк секторының портфелінің құрылымына назар аударды.
«Заңды тұлғаларды несиелендіру көлемі абсолютті мәнде небәрі 15% өсті. Бірақ жеке кәсіпкерлерді несиелендіру қарқынды өсім көрсетті: 300 млрд теңгеден 1,6 трлн теңгеге дейін. Бұл біздің халықтың өз ісін дамытып, несие ала алатынын көрсетеді», - деді Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығының басшысы.
Сонымен қатар, оның айтуынша, тұтынушылық несиелеу әрқашан жаман емес, өйткені жеке тұлғалар бизнеске салу үшін банктерден немесе микроқаржы ұйымдарынан ақша алады.
«Егер біздің халықтың бір бөлігі, яғни ресми түрде 9,1 миллион жұмыс күшінің 2,2 миллионы өзін-өзі жұмыспен қамтығанын қарасаңыз, олардың кейбірі бизнес үшін тұтынушылық несие алатынына сенімдімін», - деп түсіндірді Елена Бахмутова.
Бұл ретте бизнесті несиелендірудің жалпы көлемінің 16,5 триллион теңгесінің 11 триллион теңгесі банктерден алынған несиелер, 2 триллион теңгеден сәл астамы Қазақстанның Даму банкі несиелері, 500 миллиард теңгеге жуығы микроқаржыландыру ұйымдарына және т.б тиесілі.
«Сонымен қатар, банк секторының бизнеске несие портфелінің 50%-дан астамы мемлекет тарапынан жеңілдетілген несие», - деп атап өтті ҚФҚ басшысы, яғни бюджет ақшасы. Сондықтан нарықтық мөлшерлемемен несие алуға бизнестің құлшынысы болмайтыны анық.
«Елестетіп көріңізші, мемлекет макроэкономика үшін, жалпы экономикалық институттардың дамуы мен бизнесті дамыту үшін қандай теңгерімсіздік тудырады», - деп қосты Елена Бахмутова.
Осылайша, мемлекет экономикада акционер ретінде азырақ қатысуы керек, бірақ сонымен бірге ол тиімді реттеуші болуы керек, деді.
«Қиын болса да несиенің пайыздық мөлшерлемесіне субсидия беруді тоқтатуымыз керек», - дейді АФК басшысы.
Сонымен қатар, ол Қазақстан нарығында банктер неғұрлым көп болса, соғұрлым қарыз алушыларға мүмкіндіктер ашылатынына сенімді.