Несиеге көлік алғанда банктер несие жүктемесінің коэффициентіне қарамайтын болады.

Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі қаулы жобасында Ұлттық банктің қаулысына банктерге арналған пруденциалдық нормативтерді және микроқаржы ұйымдары клиенттерінің борыштық жүктемесін есептеу қағидаларын реттейтін өзгерістер қарастырылған.

«Жоба мерзiмдi төлемдер мерзiмiн ұлғайтуға әкеп соғатын несиелердi қайта құрылымдау кезiнде мерзiмi өткен берешегі бар қарыз алушылардың берешек коэффициентiн есептеу талабын жою мақсатында әзірленген. Мақсат — отандық автомобиль өнеркәсібін дамытуды қолдау және ынталандыру, сондай-ақ жеңілдетілген автонесие шарттарымен сатылатын автокөліктерді сату мақсатында», – делінген қоғамдық талқылауға жарияланған құжатта.

Атап айтқанда, қаулы жобасында дәрменсіз қарыз алушылар, сондай-ақ жаңа көлік құралын сатып алу мақсатында берілген қарыз алушылар санының артуына жол бермеу мақсатында қайта құрылымдау кезінде кредиттер бойынша берешек коэффициентін есептеу талабын алып тастау көзделген. 2024 жылғы 1 сәуір мен 31 желтоқсанды қоса алғанда, бұл талап осы көлік құралының кепілімен қамтамасыз етілген жаңа көлік құралын сатып алу мақсатында берілген несиелерге қолданылмайды. Бұл норма отандық автомобиль өнеркәсібінің дамуын ынталандырады деп күтілуде.

Қарыз алушының автокөлік құралының кепілімен қамтамасыз етілген кредиттер бойынша борыш жүктемесінің коэффициентін есептеу кезінде қарыз алушының кредит бойынша ай сайынғы төлемінің мөлшері автокөлік құралы түріндегі кепіл құнына азайтылған, өтімділік коэффициентіне  түзетілген өтелуге тиіс берешек сомасының (негізгі борыш сомасынан және кредиттің бүкіл кезеңі үшін есептелетін сыйақыдан тұратын) берілетін кредиттің айлармен көрсетілген мерзіміне 0,7-ге тең қамтамасыз ету құнына қатынасы ретінде айқындалады.

Түзетулердің негіздемесі автокөлік кепілімен қамтамасыз етілген несиелер өтелмеу қаупіне және автонесие/микрокредитті өтеу мүмкін еместігіне аз ұшырайтынын атап өтеді, өйткені мерзімі өткен берешек кепілге қойылған көлікті сату арқылы өтеледі. Сонымен қатар, көлік КАСКО сақтандыруымен қамтылған.

Сонымен қатар, қарыз алушының кірісін бағалау кезінде банктік несиелер бойынша төлемдер де, шағын несиелер де ескерілетін болады. Қазіргі уақытта кірісті бағалау кезінде қарыз алушының соңғы алты қатарынан күнтізбелік айдағы өтелген немесе өтелмеген банктік қарыздары бойынша ай сайынғы төлемдері ғана есепке алынады.

Құжат 15 мамырға дейін көпшілік алдында талқыланады. Қаулы 2024 жылғы 1 сәуірден бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.